http://www.radio98fm.org/
Οκτώ Χρόνιααδιαμεσολάβητης έκφρασηςστα ερτζιανά της μητρόποληςΟ 98FΜ γεννήθηκε από την ανάγκη για επικοινωνία και την επιθυμία για αντι-πληροφόρηση και ελεύθερη έκφραση. Η επιθυμία αυτή οδήγησε στην δημιουργία ενός ανεξάρτητου, ελεύθερου, ανοικτού και οριζόντια οργανωμένου μέσου.
Οκτώ χρόνια μετά, τόσο η ανάγκη όσο και η επιθυμία παραμένουν. Έχουν όμως διαφοροποιηθεί οι αντικειμενικές συνθήκες αναφορικά με την εξέλιξη της τεχνολογίας των επικοινωνιών και της πρόσβασης του καθένα σε αυτό που ονομάζεται πληροφορία, γεγονός που δεν άφησε ανεπηρέαστο το σταθμό. Παράλληλα η εξελικτική διαδικασία του οικονομικού συστήματος συνεχίστηκε με αυξανόμενους ρυθμούς πιέζοντας για περισσότερη δουλειά συμπιέζοντας παράλληλα τον ελεύθερο χρόνο.
Η λειτουργία του ραδιοφώνου και ιδιαίτερα εκείνου που θέλει να λέγεται ελεύθερο ήταν επιτακτικό να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Από την μία η ακόμα μεγαλύτερη πολυδιάσπαση του ατόμου (ως κοινωνικό μόριο) οδήγησε σε μία αδυναμία να μεταφερθεί το μήνυμα σε εκείνους για τους οποίους είχε αρχικά δημιουργηθεί. Από την άλλη, η εξέλιξη των μέσων έδωσε την ευκαιρία να μεταδοθεί το μήνυμα τουλάχιστον σε εκείνους που ήταν πρόθυμοι να το δεχθούν. Μέσα στο αντιφατικό αυτό τοπίο, το ελεύθερο αυτο-οργανωμένο ραδιόφωνο μπορεί ακόμα να αποτελέσει επιλογή για τον καθένα που θα ενδιαφερθεί γιʼ αυτό. Γιατί όμως κάποιος να επιλέξει να λειτουργήσει μέσα από ένα τέτοιο εγχείρημα, όταν υπάρχουν σαφώς απλούστεροι τρόποι να εκφραστεί ή να μεταδώσει κάποια πληροφορία;
Όπως τον 17ο-19ο αιώνα με τα βιβλία και τις εφημερίδες (κάθε σπίτι και μια Βίβλος), έτσι και στα μέσα του 20ου με το ραδιόφωνο, ο κυρίαρχος λόγος βρίσκει πάντα δίοδο στα σπίτια, στις δουλειές και στους χώρους αναψυχής των υπηκόων του. Ταυτόχρονα με την εισαγωγή ενός νέου μέσου «επικοινωνίας» στο οπλοστάσιο της κυριαρχίας, αναπτύσσεται ένα παράλληλο σύστημα από νέες σημειολογίες και μια στρατιά από τσιρκολάνους, τους ανθρώπους των media. Το ραδιόφωνο σήμερα, ως μέσο δεν αποτελεί παρά τον φτωχό συγγενή της τηλεόρασης, στο πλαίσιο πάντα αυτού που ονομάζουμε ΜΜΕ ή προπαγάνδα των κυρίαρχων. Αύριο το διαδίκτυο θα κυριαρχεί, μεθαύριο ποιος ξέρει…
Η εξέλιξη των μέσων που η κυριαρχία χρησιμοποιεί προς όφελός της ποτέ δεν άφησε αδιάφορους όσους την αντιστρατεύονται και την πολεμούν στο κοινωνικό πεδίο. Μπορεί όλοι αυτοί να βρίσκονται τεχνολογικά πάντα ένα βήμα πίσω, όμως ο τρόπος που το οργανώνουν και η αυθεντικότητα με την οποία χρησιμοποιούν το μέσο, του δίνει μια εντελώς καινούργια υπόσταση, εφευρίσκει μια νέα κουλτούρα επικοινωνίας.
Δεν κρίνουμε τα media από την σκοπιά της κυριαρχίας• πρέπει πρώτα να τα ιδιοποιηθούμε τεχνικά, να τα οργανώσουμε με τον δικό μας τρόπο και να πειραματιστούμε με τις νέες δυνατότητες που μας προσφέρονται στην διάδοση του λόγου και στην επικοινωνία. Ο 98 FM έχει αποκτήσει μια σχετική αυτονομία σε τεχνικό επίπεδο πραγματοποιώντας πειρατική εκπομπή χωρίς διαμεσολάβηση τρίτων σε κανένα στάδιο, ξεκινώντας από το μικρόφωνο και καταλήγοντας στην κεραία. Κυρίαρχο στοιχείο του λόγου του δεν είναι μόνο η επιθετικότητα ενάντια στην εξουσία, αλλά κυρίως ότι αυτός δεν παράγεται εν είδη προπαγάνδας από μια πολιτική ομάδα-κατευθυντήριο. Αντίθετα το μικρόφωνο διαχέει τον λόγο του καθενός που κάνει εκπομπή, πάντα βέβαια στη βάση των πολιτικών μας συμφωνιών. Η αδιαμεσολάβητη έκφραση, η κατάργηση πομπού-δέκτη στην συγκεκριμένη περίπτωση, δεν εξασφαλίζεται με φτηνά τρικ, όπως e-mail και τηλέφωνα ακροατών. Είναι προϊόν του τρόπου οργάνωσης του σταθμού, του τρόπου διαχείρισης «της εξουσίας του μικροφώνου», αυτό-οργανωμένα, οριζόντια και ανοιχτά. Από τον 98 FM, επιχειρείται να εκφραστεί το ποικιλόμορφο ψηφιδωτό από τις αυθεντικές κουλτούρες κοινωνικών στρωμάτων που σήμερα βρίσκονται στο περιθώριο της κυρίαρχης κουλτούρας.
Σχετικά με το πολιτικό στίγμα του σταθμού. Επηρεασμένοι ίσως από τους εμπορικούς ραδιοσταθμούς, ορισμένοι αναρωτιούνται για την ταυτότητα του σταθμού που ακούνε ώστε να είναι σίγουροι ότι τους εκφράζει είτε με την μουσική είτε με τα διάφορα που λένε οι εκφωνητές. Είναι γνωστό βέβαια ότι οι σταθμοί, εκτός των κρατικών, ανήκουν σε δυο χούφτες επιχειρηματιών, οπότε στην ουσία ο ακροατής καλείται να διαλέξει
ποιου εφοπλιστή το λόγο θα ακούσει, την στιγμή που επιλέγει αν το lifestyle που πουλάει ο σταθμός ταιριάζει στον καταναλωτικό του μανδύα. Ραδιοσταθμοί που διαφοροποιήθηκαν από αυτό τον κανόνα ήταν μόνο εκείνοι των κομμάτων και της εκκλησίας αλλά για να προβάλουν το δόγμα τους.
Ο 98 FM δεν είναι πολιτική ομάδα. Οι άνθρωποι που συμμετέχουν σʼ αυτόν ταυτίζονται στην ανάγκη να εκφραστούν μέσα από το ραδιόφωνο και μέχρι σήμερα συναντιούνται συνέχεια μέσα από ένα λόγο που πετυχαίνει να είναι ελεύθερος, συγκρουσιακός, αντί-δογματικός και προβάλει τα χαρακτηριστικά εκείνα που αναπόφευκτα τον φέρνουν σε αντίθεση με την εξουσία. Την ίδια στιγμή μάλιστα το εγχείρημα γίνεται αγωγός αντι-πληροφόρησης συμμετέχοντας έτσι στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση.
Μέσα στις επιδιώξεις όλων αυτών που συντελούν το εγχείρημα είναι: η ενδυνάμωση του μέσου σε σχέση με τα κινηματικά γεγονότα μέσα από την επέκταση της χρηστικότητας του, η επέκταση των περιοχών που μπορούν να λάβουν το σήμα του σταθμού στη μπάντα των FM, και η περαιτέρω οικειοποίηση του από όσους βιώνουν την καθημερινή καταπίεση και αντιμάχονται την κυριαρχία.
Τις μέρες της εξέγερσης του Δεκέμβρη, όταν με αφορμή τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου χιλιάδες κόσμου από διαφορετικούς χώρους και για διαφορετικούς λόγους κατέβηκε στους δρόμους συγκρουσιακά και επιθετικά ενάντια στην κυριαρχία, αναδείχθηκε αυτόματα η ανάγκη για από τα κάτω πληροφόρηση.
Αν και ανέτοιμος τότε τεχνικά συγκριτικά με σήμερα και κάτω από τα παράσιτα του «FREE», o 98 FM συνέβαλε και αυτός στο σπάσιμο της κυρίαρχης προπαγάνδας. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, η πληροφόρηση ερχόταν μέσα από τα γεγονότα, από τους συμμετέχοντες σε αυτά και όχι από τους στημένους πίσω από τα ΜΑΤ επαγγελματίες της ενημέρωσης. Ανάμεσα σε άλλα, στήθηκαν πρόχειρα studio στη κατάληψη της ΑΣΟΕΕ, του Πολυτεχνείου και αργότερα της Λυρικής Σκηνής, ώστε ο λόγος των ανθρώπων που δρούσαν εκεί να μπορεί να ακούγεται τόσο αυτόνομα μέσω διαδικτύου, όσο και από τα FM. Οι μέρες εκείνες έδειξαν την ανάγκη να οργανώσουμε οι ίδιοι τα μέσα πληροφόρησης και επικοινωνίας όσο ποτέ άλλοτε. Έδειξαν επίσης μια σαφή απαξίωση της κοινωνίας στα κυρίαρχα media, έστω και για ένα διάστημα. Απότοκο όλων αυτών, εκτός των ήδη υπαρχόντων (1431 AM, 98 FM) έχουμε την δημιουργία τριών νέων ραδιοσταθμών με τέτοια χαρακτηριστικά: του «Radio Revolt» (μέσω διαδικτύου) στη Θεσσαλονίκη, του «Ραδιουργία FM» στο Αγρίνιο (88.0 MHz), του «Ράδιο Κατάληψη 93,7 FM» στην Πάτρα, ενώ εκπομπές έχει αρχίσει εδώ και λίγο καιρό ο 105 FM στην Μυτιλήνη. Μέσα στην αναταραχή των ημερών ξεκίνησε την λειτουργία του και ο Ράδιο Ενταση (100,6 στα FM και μέσω διαδικτύου) στην Νομική, με ασαφή όμως χαρακτηριστικά.
H καταστολή της φωνής του αυτό-διαχειριζόμενου σταθμού 98 FM, ξεκινά το Δεκέμβρη του 2004, όταν ο επονομαζόμενος «FREE RADIO» άρχισε να εκπέμπει στην ήδη κατειλημμένη συχνότητα των 98.0 ΜΗz. Η κεραία του βρίσκεται ανάμεσα στις υπόλοιπες των γνωστών νταβατζήδων των ΜΜΕ, στο λεγόμενο “πάρκο κεραιών” στην κορυφή του Υμηττού. Το “πάρκο” αυτό τελεί υπό κρατική και όχι μόνο προστασία και το γεγονός εγκατάστασης του στο σημείο αυτό καταδεικνύει την ανοχή-στήριξη του από την κρατική εξουσία καθώς και την διαπλοκή με τα οικονομικά συμφέροντα στο χώρο των ΜΜΕ. Ακόμα και το όνομα του έχει ιδιαίτερη σημειολογία καθώς επιλέγεται κάθε άλλο παρά τυχαία, εκμεταλλευόμενο παλιότερο σύνθημα του 98 FM, “το ελεύθερο ραδιόφωνο της πόλης”. Ταυτόχρονα, σε όλο τον κόσμο έχει επικρατήσει να ονομάζονται “free radio” σταθμοί ελευθεριακοί και πειρατικοί.
Όλα αυτά τα χρόνια, η εκπομπή του «FREE» στη συχνότητα των 98.0 MHz με σαφή τεχνικά πλεονεκτήματα• την υψηλή θέση της κορυφής του Υμηττού αλλά και τα πολλά KWatt, έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία να ακουστεί ο 98 FM σε πολλές περιοχές της Αττικής. Την ίδια στιγμή η συχνότητα δέχεται μια άκρατη και lifestyle εμπορευματοποίηση στο ρυθμό της κατανάλωσης και των πάρτι σε νυχτομάγαζα. Κεκαλυμμένα ο «FREE» κάνει τελικά την «βρώμικη» δουλειά για την κυριαρχία αφού καταστέλλει μια συχνότητα που είναι ενοχλητική για τʼ αυτιά της εξουσίας την στιγμή που μέσα από αυτή εκφράζονται οι αγωνίες κοινωνικών ομάδων που καταπιέζονται και εξεγείρονται.
Παρά τις δυσχέρειες, για την αντιμετώπιση του έγιναν και γίνονται εντατικές προσπάθειες. Ανάμεσα σε άλλα στήθηκε και δεύτερος πομπός μέσα στη πόλη της Αθήνας, ο οποίος λειτουργεί ως αναμεταδότης και καλύπτει περιοχές στις οποίες ο το σήμα του αρχικού πομπού αδυνατεί να φτάσει, ακριβώς λόγω της καταστολής από τις παρεμβολές του «FREE». Επιπρόσθετα σε διάφορες χρονικές περιόδους, ένας από τους δύο πομπούς «παίζει» στη συχνότητα των 98.1 MHz ελαχιστοποιώντας τοπικά το πρόβλημα των παρεμβολές. Μέχρι σήμερα ο 98 FM έχει κατακτήσει το επίπεδο τόσο ως προς την υλικοτεχνική υποδομή όσο και ως προς την τεχνογνωσία ώστε να έχει τη δυνατότητα να καλύπτει ολόκληρη τη πόλη της Αθήνας. Παρόλα αυτά περιορίζεται στα στενά όρια που του επιβάλλουν τα «κιλοβατικά τέρατα» του Υμμητού. Δεν ξεχνάμε όμως ότι η καλύτερη λύση στο πρόβλημα των παρεμβολών αναλογεί να δοθεί σε κινηματικό επίπεδο. Γιατί η φίμωση της αντι-πληροφόρησης είναι καταστολή.
Πως λειτουργεί σήμερα ο 98fm. Τη λειτουργία του σταθμού υποστηρίζει η διαχειριστική ομάδα που συναντιέται κάθε Κυριακή στη συνέλευση και καθημερινά στο στούντιο και τους φυσικούς χώρους του σταθμού. Ρόλος της είναι να φτιάχνει το πρόγραμμα, να συντηρεί και να αναπτύσσει τον τεχνικό εξοπλισμό και να δραστηριοποιείται στην κατεύθυνση της κοινωνικοποίησης του εγχειρήματος. Ακριβώς επειδή γίνεται προσπάθεια να μην διαχωρίζονται οι ρόλοι των ατόμων μέσα στο σταθμό, ο καθένας καλείται να γνωρίζει όσα περισσότερα μπορεί προκειμένου να μπορεί να φέρει εις πέρας μια εκπομπή. Αυτό περιλαμβάνει τεχνικά αλλά και κάθε είδους ζητήματα. Ακριβώς στο βαθμό που απαιτείται η πολύωρη ενασχόληση με το αντικείμενο, ώστε να προχωράει το εγχείρημα αλλά και να μοιράζεται η γνώση, είναι αναγκαία η φυσική παρουσία του καθένα στο χώρο, μην παραγνωρίζοντας βέβαια το γεγονός ότι κάποιες φορές ίσως είναι δύσκολο -και πρακτικά αδύνατο- για όλους να απαχοληθούν το ίδιο εκτεταμένα με όλα τα «κομμάτια» του ραδιοσταθμού.
Αναφορικά με τις εκπομπές• ο καθένας μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι είναι υπεράνω κριτικής. Οπωσδήποτε είναι αδιανόητο μέσα από την συχνότητα να εκφραστούν κτηνώδεις ιδεολογίες και εξουσιαστικές απόψεις. Ο ρατσισμός, ο σεξισμός, ο εθνικισμός και εν γένει ο φασισμός όχι μόνο δεν έχουν θέση εδώ αλλά διώκονται με κάθε τρόπο. Αντιμαχόμαστε την εξουσιαστική νοοτροπία και προσπαθούμε πάντα να προβάλουμε τα κινηματικά γεγονότα και τα αυτό-οργανωμένα εγχειρήματα.
Ο σταθμός εκπέμπει αδιαμεσολάβητα και αντιεμπορικά και αυτό είναι μια πρωταρχική συνθήκη αν θέλει κάποιος να συμμετάσχει σε αυτόν. Θα ήταν αστείο να γίνονται εκπομπές διʼ αντιπροσώπου ομάδων ή άλλων οργανώσεων καθώς κάτι τέτοιο έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα την μη μεσολάβησης. Ο καθένας που παίρνει το μικρόφωνο αντιπροσωπεύει μόνο τον εαυτό του. Φυσικά αν κάποια στιγμή ένα άτομο ή ένα συλλογικό εγχείρημα χρειαστεί το μικρόφωνο μπορεί να το βρει εδώ, αρκεί να έρθει σε επαφή με τη συνέλευση.
Η φύση του εγχειρήματος είναι τέτοια που από την μία θέλουμε να δρούμε συλλογικά ενώ από την άλλη ο καθένας έχει την προσωπική του έκφραση. Αυτό γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί μέσα από την ανοχή του ενός για τον άλλο, την κοινή πολιτική συμφωνία, την επιθυμία για έκφραση και δημιουργία και βέβαια την συνέλευση η οποία καλείται κάθε φορά να πάρει αποφάσεις αξιακού χαρακτήρα καθώς κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται ξεχωριστά. Στο πρόγραμμα έχουμε συμφωνήσει ότι δεν χωράνε το εμπόριο, τα κόμματα και οι θεσμικοί φορείς κάθε είδους. Επίσης, δεν έχουν τύχη όσοι γυρεύουν ένα μέσο αυτοπροβολής ή θεωρήσουν αυτόματα ότι με την συμμετοχή τους αποκτούν την αποκλειστική κυριότητα επάνω στο μέσο.
Και μπροστά στο σταθμό είμαστε όλοι εμείς που μέσα από την συχνότητα του επιλέγουμε να κάνουμε την πληροφόρηση όπλο μας, να δώσουμε χώρο στην ελεύθερη έκφραση, να ψυχαγωγηθούμε, να επικοινωνήσουμε ακόμα και όταν δεν είμαστε στον φυσικό μας χώρο: τον δρόμο.
www.radio98fm.org/